17 juni 2014. Heel Nederland moest nog bijkomen van de WK-overwinning op Spanje en de fenomenale kopbal van Van Persie. Héél Nederland? Bijna! Want in Groningen kwam een twintigtal mensen, voornamelijk ICT-professionals, bijeen in een Meetup rondom agile met als titel “Lessons learned voor succesvol Product Ownership”.
Vijf jaar later kijken we terug op het ontstaan van een platform voor Agile in Noord-Nederland, met aanstichter van het eerste uur, Yanto Hesseling.
JPE: Yanto, toen je vijf jaar geleden begon, had je verwacht of gehoopt dat we nu een eerste lustrum kunnen bijschrijven? Er is tenslotte veel veranderd in die 5 jaar?
YH: Wat er gebeurt dat gebeurt er. Ik was naar een aantal agile bijeenkomsten in Nederland geweest bijvoorbeeld de bijeenkomsten van Agile Holland en ik had het idee dat er in Noord-Nederland genoeg interesse is om een agile bijeenkomsten te organiseren, boeiende sprekers uit te nodigen en een grote groep professionals rond dit thema te laten samenkomen. Dus niet alles centreren in de Randstad, maar onze eigen groep en zelfstandigheid in het noorden van het land.
Ik heb het starten van deze groep altijd gezien als een experiment. Nieuwsgierig naar wat er zal gebeuren. Vinden mensen het interessant genoeg om naar deze bijeenkomsten te komen? Hoeveel mensen komen er dan? En wat zijn interessante onderwerpen?
Het organiseren van de eerste keer was spannend. Ik had geen idee of ik nog mensen buiten mijn eigen netwerk heb weten te bereiken. Uiteindelijk kwamen er twintig mensen en hadden we een spreker en een locatie met catering. De feedback was positief en daarmee was er voldoende basis om de volgende bijeenkomst te plannen. Vanaf dat moment is het concept continu verbeterd door middel van feedback van de groep te verwerken in de daaropvolgende bijeenkomst.
In het vierde jaar is er steeds meer nadruk gelegd op het zelforganiserende aspect van de AgileHubNoord leden. Dat betekent dat leden zelf de bijeenkomsten organiseren. Hierdoor verandert ook mijn rol.
Zelf heb ik er nooit stil gestaan bij hoe lang deze groep zal bestaan. Zolang de behoefte er is zullen er ook bijeenkomsten zijn. Misschien bestaan we over vijf jaar, misschien ook niet.
Het proces vind ik veel interessanter. Er was niets er is nu iets. De bijeenkomsten zijn voor iedereen toegankelijk en hierdoor zijn verschillende contacten gelegd tussen mensen in het noorden. En misschien nog wel belangrijker. Er is aangetoond dat het mogelijk is om iets te organiseren in het noorden. Het is nu agile maar het kan ook een ander onderwerp zijn. Het concept van AgileHubNoord heeft drie ingrediënten. Een onderwerp met een spreker/ facilitator, deelnemers en een locatie die de catering verzorgd. Er is altijd bewust voor gekozen om geen registratie te doen bij KvK en daarmee een organisatie op te richten maar alle energie in deze ingrediënten te stoppen.
JPE: Wie vond jij (toen) inspirerende sprekers, of facilitators zoals jij die noemt?
YH: Mijn eerste idee was om Jurgen Appelo als invloedrijke agilist in de wereld naar het noorden te halen als spreker. Ik ben in die tijd nog naar een bijeenkomst van hem geweest in Rotterdam om hem persoonlijk te polsen.
Het leek mij namelijk geweldig om een meerdaags agile evenement te organiseren in Groningen. Na gesprekken met een aantal mensen zoals Jan Salvador van der Ven en Erik Klein Nagelvoort kwam ik erachter dat ik hier een denkfout maak. Ik wilde groot beginnen waar je bij agile juist klein wilt beginnen om ervaring op te doen en te leren.
Zo is de eerste AgileHubNoord bijeenkomst ook ontstaan. Het hele idee van bepaalde sprekers/ facilitators naar het noorden laten komen in de loop der tijd wat losgelaten. De groep bepaald veel meer de onderwerpen en dat vind ik prima. Hierdoor wordt wel de juiste waarde gecreëerd. Overigens is Ben Linders van onder andere ‘Retrospectives’ wel op verzoek vanuit de groep een keer bij ons geweest.
JPE: Mijn eigen achtergrond is bedrijfskundig marketeer, dus zaken als agile, waterfall, UX, staan soms ver van mijn bed. Vaak vind ik elementen uit mijn studies terug in alles rondom agile hangt: Van klant gedreven (Marketing 101) tot zelfsturende teams/organisaties en van korte communicatielijnen tot effectief informatie overdragen voor efficiënte ontwikkeling en optimale bedrijfsprocessen. Hoe zie jij dat? Is agile goede ouwe wijn in een nieuwe vorm?
YH: De gebruikers experience is natuurlijk eeuwenoud. Als je vroeger als bakker groen brood zou willen bakken zou je het waarschijnlijk niet verkopen. Klant vooropstellen is ook niets nieuws.
In de softwareontwikkeling werd de klant steeds verder uit het oog verloren. De IT mensen werden soms letterlijk zo ver mogelijk van de klant of de rest van de organisatie weg gestopt. Bijvoorbeeld ergens in een kelder, op de hoogste verdieping van een gebouw of in een ander gebouw ver weg van de rest van de organisatie.
Mensen kwamen er steeds meer achter dat IT wel degelijk iets heeft te maken met de rest van het bedrijf. Het gaat er uiteindelijk om dat de techniek de mensen helpt en daarmee het product aansluit. En op het gebied van deze match gaat wel eens iets fout. Dat probleem heb je nu nog steeds maar in de loop der jaren zijn er wel steeds meer methodieken die zich hebben bewezen waaronder een aantal agile methodieken.
En daar zie je vervolgens weer een ander aspect. Agile als heilige graal met de focus terminologie en ceremonies. Dat betekent dat de term agile aan kracht verliest en tot op zekere hoogte aan het verwateren is. Het is minder een methodiek om zaken effectief te verbeteren maar agile is juist een etiket geworden om ergens op te plakken als je een organisatie of aanpak wilt veranderen. De vorm wordt dan belangrijker dan de inhoud en de achterliggende filosofie. Er is zelfs al een hashtag voor: #notmyagile
JPE: Dus oude wijn in nieuwe zakken?
Ik denk het er sterk aan ligt wie de wijn maakt, welk verhaal er is te vertellen over deze wijn, wie de wijn schenkt, hoe de wijn er uit ziet en hoe deze smaakt. En misschien nog wel belangrijker wie de wijn proeft. Wijn wordt gezien als een complexer product dan bijvoorbeeld bier. Niet iedereen is een wijndrinker. Ik denk dat mensen met ervaring wel onderdelen die agile worden genoemd eerder hebben gezien. Soms is ook iets niet nieuw maar domweg nieuw voor deze persoon of een omgeving. Scrum is er sinds 1995 en dat is nog ver voordat het agile manifesto is bedacht.
JPE: Voor mij staan zaken als agile, lean en zelfsturende organisaties in de categorie vernieuwende bedrijfsprocessen en organisatiekunde. Hoe denk jij over organisaties die zelfsturend worden en op die manier totaal vernieuwend zijn?
YH: Het is grappig dat je dat vraagt. Ik ben destijds afgestudeerd op het onderwerp zelfsturende teams of zelfsturende professionals. Het begrip zelfsturend en zelf organiserend is voor mij ook niet hetzelfde.
Zelfsturend betekent voor mij de manier waarop doelen worden bereikt door professionals minder worden gedicteerd van het management zonder volledige autonomie. Ik bedoel hiermee dat er nog wel rapportage plaatsvindt en ook afstemming maar dat het management niet volledig voorschrijft hoe teams en professionals het doel bereiken.
Bij zelf organiserend gaat gedelegeerde verantwoordelijkheid veel verder. Dan worden budgetten toegekend aan product owners, productmanagers of chief engineers en die hebben dan het vertrouwen en de verantwoordelijkheid om de gestelde doelen voor ‘de klant’ te realiseren.
Er zijn niet zoveel bedrijven in Nederland die zo zijn georganiseerd. Dit heeft onder andere te maken van hoe processen zoals budget zijn geregeld en waar de verantwoordelijkheid ligt. Ik ben geen jurist maar er is een verschil tussen inspanningsverplichting en resultaatverplichting. Het is best lastig om binnen de IT op basis van resultaatverplichting met elkaar samen te werken. Met name omdat de techniek nieuw is voor de mensen die eraan werken of het proces is nieuw.
Mijn stelling is dat je beter kunt proberen om je organisatie zo in te richten dat mensen altijd kunnen veranderen. Dat klinkt misschien raar maar een bedrijf zoals Voys in Groningen is al zo ingericht. Daar zijn überhaupt geen managers en daardoor anders georganiseerd.
JPE: Als je iemand wat tips zou kunnen geven om duidelijker te maken wat agile werken is, zeg maar het onversneden begin, wat zou je eerste advies zijn?
YH: Lees het Agile Manifesto uit 2001. Probeer de gedachtes achter de twaalf principes te begrijpen.
JPE: En voor mensen die vanuit andere disciplines geconfronteerd worden met Agile, of misschien alleen met onderdelen vanuit de agile gedachte? Dagelijkse standup aan het begin van de dag, een bord met geeltjes?
YH: Het gaat uiteindelijk om waarde. Dit doe je een product of dienst te ontwikkelen. Of je nu software schrijft of beleidsstukken, het gaat er om dat je iets ontwikkelt dat waardevol is voor iemand. Waarde kun je genereren door middel van feedback en interactie met deze persoon om van daaruit je product of dienst te verbeteren. Op deze manier is AgileHubNoord ook verder ontwikkeld.
Daarom hebben we sinds dit jaar ons eigen platform. Dit idee kwam vanuit de groep. En als er genoeg mensen zijn die het interessant vinden dan komt het er.
JPE: Wanneer is de eerstvolgende bijeenkomst?
Dat is donderdag 4 juli aanstaande. Dit is een hele bijzondere vorm van meetup namelijk de open space. Er staat niet zoveel vast, behalve de locatie, de datum en de facilitators. De groep zelf gaat bepalen welke onderwerpen op welke manier worden besproken. Hoe democratisch en waardevol voor de deelnemers wil je het hebben?
JPE: Wie betaalt die avonden eigenlijk? De bijdrage is nul, maar je krijgt eten, drinken en er is ruimte ter beschikking gesteld.
YH: Dat wordt verzorgd door onze locatiesponsoren en deels door onze vaste sponsoren. Die ondersteunen agile en de potentie van Noord-Nederland. Ik ben zeer blij met deze mensen want zonder hen wordt het lastig om bijeenkomsten te houden.
JPE: Waar zitten we over 5 jaar, bij het volgende lustrum?
YH: Waarschijnlijk weer hier, in of vlak bij Groningen. Want alhoewel we in contact zijn met andere soortgelijke groepen zoals bijvoorbeeld een groep mensen uit NoordWest Duitsland, we blijven AgileHubNoord. Er zijn ook ideeën om een tweedaags evenement te organiseren rondom coaching. Dan zijn we eigenlijk terug bij mijn oorspronkelijke idee om iets groots te organiseren in het noorden van het land. Het kan ook maar zo een ander onderwerp zijn. We hebben nog vijf jaar de tijd toch?
JPE: En als afsluiting nog even wat kernbegrippen over Yanto Hesseling:
Zelfstandig IT professional op gebied van het agile, voelt zich maatschappelijk sterk verbonden met Noord-Nederland en is altijd geïnteresseerd in methoden en experimenten die mensen gelukkig kunnen maken. Klopt dat?
YH: Klopt!
Principes achter het Agile Manifest
We volgen de volgende principes:
Onze hoogste prioriteit is het tevredenstellen van de klant door het vroegtijdig en voortdurend opleveren van waardevolle software.
Verwelkom veranderende behoeftes, zelfs laat in het ontwikkelproces. Agile processen benutten verandering
tot concurrentievoordeel van de klant.
Lever regelmatig werkende software op.
Liefst iedere paar weken, hooguit iedere paar maanden.
Mensen uit de business en ontwikkelaars moeten dagelijks samenwerken gedurende het gehele project.
Bouw projecten rond gemotiveerde individuen. Geef hen de omgeving en ondersteuning die ze nodig hebben en vertrouw erop dat ze de klus klaren.
De meest efficiënte en effectieve manier om informatie te delen in en met een ontwikkelteam is door met elkaar te praten.
Werkende software is de belangrijkste maat voor voortgang.
Agile processen bevorderen constante ontwikkeling.
De opdrachtgevers, ontwikkelaars en gebruikers
moeten een constant tempo eeuwig kunnen volhouden.
Voortdurende aandacht voor een hoge technische kwaliteit en voor een goed ontwerp versterken agility.
Eenvoud, de kunst van het maximaliseren
van het werk dat niet gedaan wordt, is essentieel.
De beste architecturen, eisen en ontwerpen
komen voort uit zelfsturende teams.
Op vaste tijden, onderzoekt het team
hoe het effectiever kan worden
en past vervolgens zijn gedrag daarop aan.
(via agilemanifesto.org)
=====
“Was getekend” is een serie gespreksverslagen van kennismakingsgesprekken met professionals die zich in Noord-Nederland bezighouden met werkvormen en activiteiten die te maken hebben met agile werken en wendbaar denken. Elk gesprek is individueel opgezet, soms via digitale bijeenkomsten, tijdens een bijeenkomst of op locatie. De tekst wordt altijd ter correctie of aanvulling bij de interviewde neergelegd door de auteur, JohnPeter Elverding
Relevante links:
Yanto’s eigen website (Yanto.eu)
Socials (AgileHubNoord)
MEETUP -voor de volgende bijeenkomsten!
